توضیح: این مقاله در مجموعه مقالات همایش بین المللی امام سجاد(ع)؛ تهران/1394 به چاپ رسید.
چکیده:
این مقاله حقوق اجتماعی موجود در رساله حقوقی امام سجاد(ع) را مورد بررسی قرار داده است. ضرورت این تحقیق در توجه به حقوق در روابط اجتماعی برای تحقق سبک زندگی سالم و داشتن جامعه ای سالم و مبتنی بر رعایت حق و حقوق از دیدگاه امام سجاد(ع) می باشد.
با فرض این که روابط اجتماعی سالم و رعایت حقوق متقابل افراد در جامعه به رشد و آگاهی مردم و پیشرفت جوامع کمک شایانی می کند، این مقاله تلاش کرده است تا با استفاده از مباحث اجتماعی مطرح شده در رساله حقوقی حضرت سجاد(ع)، این مسئله را تبیین کند که موضوعاتی از قبیل حقوق زوجه، دوست و همنشین، همسایه، استاد بر شاگرد و برعکس، فرزند و ... را در جمله حقوق و مباحث اجتماعی ذکر نماید.
با توجه به اینکه رساله حقوقی امام سجاد(ع) مباحث زیادی را به حقوق اجتماعی پرداخته می توان چنین برداشت کرد، رعایت این حقوق و تعهد ها و التزام های اخلاقی، به داشتن جامعه سالم و کارآمد کمک شایانی می کند.
ویژگی ها و راهکارهای اجتماعی رساله امام(ع) نشان دهنده این است که داشتن اجتماع سالم و جامعه سالم جز با رعایت حق و حقوق و تعهدات اخلاقی میسر نخواهد بود. در نتیجه روشن می شود کیفیت رعایت حق و حقوق اجتماعی متقابل و همچنین روابط اجتماعی از مباحث مهم در تعالی زندگی فردی و اجتماعی محسوب می شود.
کلید واژه: امام سجاد(ع)، حقوق، جامعه، حقوق اجتماعی، رساله حقوق.
توضیح: این مقاله در مجموعه مقالات کنگره بین المللی «دولت تمدن اسلامی» اصفهان 1394 به چاپ رسید.
چکیده
این مقاله در صدد است تا نقش خواجه نصیرالدین طوسی را در تعامل با دولت مغول و نوسازی تمدن اسلامی پس از تخریب آن از سوی مغولان واکاوی نماید. پس از سرنگونی خوارزمشاهیان و هجوم مغولان به ایران، شهرها یکی پس از دیگری به تصرف مغولان درآمد. در این میان، بسیاری از دست آوردهای تمدنیِ برآمده از فرهنگ غنی اسلام، از بین رفت. کشته شدن دانشمندان، ویرانی مدرسهها و سوزاندن کتابخانهها تنها گوشه ای از این فاجعه فرهنگی بود. مهاجرت دانشمندان و انتقال کتابها به اروپا، این ضایعه فرهنگی را دوچندان میکرد. یافتهها برآنند که خواجه نصیرالدین طوسی با درک شرایط، به تعامل با دولت مغول پرداخت و رسالت خویش را در راستای نوسازی تمدن اسلامی تعریف نمود. وی با تاثیرگذاری بر مغولان، آنان را از ویرانی فرهنگی بازداشت و سپس به نوسازی خرابههای آنان در عرصه فرهنگ و تمدن پرداخت. از جمله اقدامات او می توان به تالیف آثار علمی، نجات جان دانشمندان مناطق تحت امر مغولان، جذب دانشمندان گوناگون از خارج کشور، تربیت شاگردان فراوان، تاسیس مراکز علمی همچون رصدخانه مراغه، جمع آوری کتابهای باقیمانده در اقصی نقاط کشور و تاسیس کتابخانه اشاره داشت.
واژگان کلیدی: خواجه نصیرالدین طوسی، دولت مغول، تمدن، فرهنگ، ایران.
[1] . مهدی نورمحمدی: پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم.
[2] . حکمتیان: دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته شیعه شناسی گرایش تاریخ دانشگاه قم.