معرفی 23سفرنامه دوران صفویه:
1.سفرنامه آدام اولئاریوس (ترجمه حسین کردبچه) – او ریاضی دان و جغرافیاشناس آلمانی بوده و در دوره شاه صفی در ایران حضور داشته است. او بوستان و گلستان سعدی را به آلمانی ترجمه نموده است. 2.سفرنامه ژان شاردن (ترجمه اقبال یغمایی) – معروف ترین سفرنامه عصر صفوی متعلق به شاردن بوده است. او گزارش های نابی از ایران دوره شاه عباس دوم و شاه سلیمان ارائه می دهد. 3.سفرنامه فدت آفاناس یویچ کاتف (ترجمه محمدصادق همایونفرد) – بازرگانی روسی که در دوره شاه عباس در ایران حاضر بوده است. 4.سفرنامه ژان باتیست تاورنیه (ترجمه ابوتراب نوری) – او در دوران حکومت شاه صفی، شاه عباس دوم و شاه سلیمان مجموعا نه بار به ایران سفر کرده است. 5.سه سفرنامه (ترجمه تحقیق حسن جوادی و ویلم فلور) – سفرنامه آنتونیو تنریروی پرتغالی که در دوره شاه اسماعیل اول در ایران حضور داشته و سفرنامه میکائیل ممبره که در ایران عصر شاه طهماسب به ایران آمده دو سفرنامه عصر صفوی این کتاب است. سفرنامه دیگر مربوط به دوره سلطان سنجر سلجوقی می شود 6.سفرنامه پیترو دلاواله (ترجمه شعاع الدین شفا) – دلاواله ایتالیایی از سال 1026 به مدت شش سال در ایران زندگی کرده است. 7.سفرنامه سانسون (ترجمه تقی تفضلی) – مبلغ مذهبی فرانسوی که در دوره شاه سلیمان به ایران آمده است 8.سفرنامه دن گارسیا سیلوا فیگوئرا (ترجمه غلامرضا سمیعی) – وی سفیر اسپانیا در ایران عصر شاه عباس اول بوده و در سال 1013 هجری وارد ایران شده است. 9.سفرنامه برادران شرلی (ترجمه آوانس) -نوشته رابرت و آنتونی شرلی انگلیسی که در دوره شاه عباس اول در ایران حضور داشته اند 10.سفرنامه جملی کارری (ترجمه عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ) – او جهانگردی ایتالیایی بوده و در سال 1105هجری و دوره حکومت شاه سلیمان از ایران دیدار داشته است 11.سفرنامه انگلبرت کمپفر (ترجمه کیکاووس جهانداری) – او پزشک آلمانی بود که در دوره شاه سلیمان به ایران آمده است 12.سفرنامه ونیزیان در ایران (ترجمه منوچهر امیری) – نوشته شش سفرنامه نویس ایتالیایی که به جز یکی از آنها بقیه با انگیزه سیاسی وارد ایران شدند. بخشی از مطالب مربوط به دوره اوزون حسن و بخشی مربوط به دوره صفوی می شود. 13.سفرنامه رافائل دومان– او دانشمندی مسیحی بود که 51 سال در ایران عصر صفوی زندگی کرد و در سال 1107 در اصفهان درگذشت و همانجا به خاک سپرده شد. 14. سفرنامه ژان تونو (به فارسی ترجمه نشده) – تونو مستشرقی فرانسوی بوده و دوبار در سال های 1075 و 1078 هجری به ایران سفر کرده است. 15. ایتر پرسیکوم (سفرنامه ژرژ تکتاندرفن) (ترجمه محمود تفضلی)– وی آلمانی بوده و شاهد جنگ شاه عباس اول با عثمانی ها در سال 1012 ق بوده است. 16.سفرنامه کرنلیوس دوبروین (به فارسی ترجمه نشده) – او هلندی بوده و از آخرین سفرنامه نویسان دوره صفوی است. وی در سال 1115 ق وارد اصفهان شده است. 17.سفرنامه دوگووا(به فارسی ترجمه نشده) – او کشیش پرتغالی بوده و در سال 1010 ق و دوره شاه عباس اول به ایران آمده است. 18.سفرنامه لوئیس پره یرا دلاسردا (به فارسی ترجمه نشده)– وی اسپانیایی بوده و در سال 1013 ق وارد ایران شده است. 19.سفرنامه توماس هربرت (به فارسی ترجمه نشده)– سیاح انگلیسی که در سال 1038 ق به ایران آمده 20.سفرنامه رابرت استودارت (ترجمه احمد توکلی) – انگلیسی و در دوره شاه عباس در ایران حضور داشته 21.سفرنامه فیدالگو (ترجمه پروین حکمت) – سفیر پرتغال در ایران عصر شاه سلطان حسین بوده است 22.سفرنامه تادیوزیودا کروسینسکی (ترجمه عبدالرضا بیگ دنبلی)- او کشیش لهستانی بوده و در جریان سقوط اصفهان شاهد حوادث تلخی بوده است. 23.سفرنامه گیلاننتز (ترجمه محمد مهریار) – او ارمنستانی بوده و شاهد وقایع سقوط اصفهان بدست محمود افغان بوده است. (در گردآوری برخی از این اطلاعات از مقاله «گزارشات سیاحان اروپایی عصر صفوی درباره ارامنه جلفا» گردآوری دکتر شکوه السادات اعرابی استفاده شده است)
با تشکر از دکتر سعید نجفی نژآد